Bilgiler
Fakta
- Açıklayıcı bilgi, Destek, Öğüt
Sorulan olağan sorular
1. Hepatit-B nedir?
Hepatit-B, sarılık hastalığına sebeb olabilen virüs enfeksiyonlarından birisidir. Bulaşıcı
virüslere ise dünyanın her yerinde rastlanmaktadır.
Hastalık, bulaştığı insanların yalnızca bazılarında kendisini gösterir. Hastalığın bulaştığı
insanların bir kısmında kronik karaciğer hastalığı görülür ve kanda uzun süre bu virüs
bulunur. Çocuklar nadiren bu hastalığa yakalanırlar. Ancak doğumla birlikte kendilerine
virüs bulaşan çocuklar bu virüsün yaşamları boyunca taşıyıcısı olma tehlikesi ile karşı
karşıyadırlar. Hastalık, kan yoluyla ve hastalıklı kanın ”alıcı” olan kişinin kan dolaşım
sistemiyle temas etmesi sonucunda bulaşır. (küçük yaralar, kesikler ve benzer yollarla)
Yetişkinlerde ise cinsi ilişki yoluyla bulaşır.
2. Hepatit-B olağan mıdır?
Bulaşıcı virüslere dünyanın her yerinde rastlanmaktadır. Dünyadaki kronik taşıyıcıların
sayısı 350 milyona ulaşmaktadır. Çoğu ülkede İsveç’ten daha fazla Hepatit B enfeksiyonu,
görülmektedir. İsveç’tekilerin sayısı ise yaklaşık 17.000 kişiye ulaşmaktadır.
3. Aşı
Kendilerinde sürekli veya uzun süreli bulaştırma tehlikesi olacağı var sayılanlara artık
tavsiye edilen bir aşı bulunmaktadır. Tecrübelerimiz bize hastalığın üç yaşın altındaki
çocuklara, kendi ailesinden bulaşma tehlikesi olduğunu gösteriyor. Bu nedenle de aşı
olma olanağı sunulmaktadır.
Kendisine hastalık bulaşmış olanlar da, etkisi iyi olduğu için aşı olabilirler.Hepatit-B
“Smittskyddslagen - Bulaşıcı Hastalıklardan Korunma Yasası” nın kapsamı içinde olduğu
için aile bireylerinin ücretsiz doktor muayenesi ve aşı yaptırma hakları vardır.
4. Çocuk-bakım ve gözetimindeki okul ve yuvalara yerleştirilecek olan çocuklar
”Socialstyrelsen Sosyal Sağlık Genel Müdürlüğü” yeni yürürlüğe giren “Smittskyddslagen
- Bulaşıcı Hastalıklardan Korunma Yasası” nedeniyle Hepatit-B ile ilgili olarak yayınlamış
olduğu Genel Yönergelerinde de değişiklik yapmıştır.“De allmänna råden - Genel
Yönergeler” 1991 yılında yürürlüğe girmişti. Okullarda ve yuvalarda Hepatit B hastalığının
bulaşma tehlikesi çoğu kişiye göre oldukça azdır. Kural olarak doktor muayenesinden
sonra Hepatit B taşıyıcısı olan ve üç yaşını doldurmuş olan çocuklara yuva ya da benzeri
yerlerde bulunma iznini verilmektedir. 1/1/2003 tarihinden itibaren ise güz döneminde 4
yaşını dolduran tüm çocuklara yuvada/okul öncesi etkinliklerde yer verilmektedir.
Anababa, 4 yaşını doldurmuş çocuğu için bir yer verilmesini istediği andan itibaren
belediye, gereksiz gecikme olmadan, çocuğa bir yer göstermek zorundadır.
Ayrıca genel anlamda iyi bir hijyen ve çalışan personele verilecek iyi bir eğitim ile çocuk
bakım ve gözetiminde Hepati-B bulaştırma tehlikesi daha da azaltılabilir. Rutin olarak
çocuğun arkadaşlarına ya da personele aşı yapılması telkin edilmemektedir. Onun yerine
herşeye rağmen herhangi bir bulaşma olmuşsa o zaman herkese aşı yapılması söz
konusu olur.
5. Daha sonra ne olur?
Hepatit-B taşıyıcısı olmak bireyin normal olarak okula gitmesini, meslek seçimini ya da
seçtiği meslekte çalışabilmesini engellemez. Ancak ergenlk çağına gelmiş olan gençlere
onların bakımından sorumlu olan doktorlar Hepatit-B’nin cinsel ilişki ile geçebileceği
konıusunda aydınlatıcı bilgileri vermelidir.
6. Sır saklama konusunda ne geçerlidir?
Yapılan doktor muayenesinin sonuçları muayene edilen kişiye veya onun velayet
sahibinden başkasına verilemez. İlgi Bulaşıcı Hastalıklardan Korunma Yasası” gereğince
Hepatit-B taşıyıcısının varlığından haberdar olan doktor bu durumu İl Bulaşıcı
Hastalıklardan Koruma Doktoru ile İl Bulaşıcı Hatalıklar Kurumu na (smittskyddsläkaren i
länet och Smittskyddsinstitutet) bildirmekle sorumludur. .
7.Hijyen konusunda ne geçerlidir?
Kan’a karşı daima sanki bulaşıcı hatalık varmış gibi davbranmak gereklidir. Tuvalet
malzemeleri ve buna benzer eşyalara daima küçük miktarlarda da olsa kan bulaşabileceği
için bu malzemeler; başkalarına ödünç verilemiyeceği gibi başkalarından da ödünç
alınmamalıdır.
Bu nedenle evinizde aşağıda belirtilen kurallara daima uyunuz:
- açık bir yaranız varsa onu daima yara bandıyla kapatınız
- çocuklarda olan yaraları daima su ve sabunla temizleyiniz, başka bir seçenek olarak
örneğin Desivon ya da Klorhexidin gibi dezenfektan madde kullanabilirsiniz.
- içinde klorhexidin çözeltisi, bir sefer kullanılan malzeme, plastik torbalar, yara bandı
pamuk ve (klorhexidinli) yaş mendillerin bulunduğu bir torbayı daima elinizin altında
bulundurun.
8. Kaza olmuşsa
Kaza olmuşşsa ve kan akıyorsa yaralıya yardım eden kişinin ellerinde eldiven olmalıdır.
Önce kanın durdurulması gereklidir.Kan’ı sabun ve su ile iyice temizleyiniz. Yarayı – ister
küçük isterse büyük olsun - özenle ve iyice sarınız.
Kanlı malzemeleri başka çöplerle birlikte atmadan önce ayrı plastik torbalara
koyunuz.Kanlı giysilerinizi, giysinin izin verdiği en yüksek derecede yıkayınız. Giysinin
muhakkak elle yıkanması gerekiyorsa yıkarken eldiven kullanınız. Etrafa sıçramış olan
kanları ise 1:10 (1 dl klorin + 9 dl su ) klor çözeltisi ya da klorhexidin ile temizleyiniz.
Daha fazla bilgiyi
1. www.smittskyddsinstitutet.se
2. www.smittskyddsenheten.nu
3. Bulaşıcı Hastalıklardan Koruma Doktorlarının derneğinin veb sitesi,
“Smittskyddsläkarföreningens webbsida”
www.slf.se/templates/AssociationStartPageSLF.aspx?id=2191
adreslerinde bulabilirsiniz